Hannah Arendt
Ο Καρλ Μαρξ και η παράδοση της δυτικής πολιτικής σκέψης
Μετάφραση-Εισαγωγή: Νίκος Κατσιαούνης
«Η πρόκληση με την οποία μας φέρνει αντιμέτωπους σήμερα ο Μαρξ είναι πολύ πιο σοβαρή απ’ αυτές τις ακαδημαϊκές διενέξεις για τις επιρροές και τις ιεραρχήσεις. Το γεγονός ότι μια μορφή ολοκληρωτικής κυριαρχίας χρησιμοποιεί τον μαρξισμό, από τον οποίο προφανώς προέκυψε, αποτελεί αναμφίβολα την πιο τρομακτική κατηγορία που έχει διατυπωθεί ποτέ εναντίον του Μαρξ. Και αυτή η κατηγορία δεν μπορεί να αποσιωπηθεί τόσο εύκολα όσο συμβαίνει με κατηγορίες παρόμοιας φύσεως – εναντίον του Νίτσε, του Χέγκελ, του Λούθηρου ή του Πλάτωνα, που όλοι τους, όπως και πολλοί άλλοι, κάποια στιγμή κατηγορήθηκαν πως υπήρξαν πρόγονοι του ναζισμού. […]
Έχει γίνει της μόδας τα τελευταία χρόνια να υποθέτουμε μια αδιάκοπη γραμμή μεταξύ του Μαρξ, του Λένιν και του Στάλιν, κατηγορώντας έτσι τον Μαρξ ότι αποτελεί τον πατέρα της ολοκληρωτικής κυριαρχίας. Ελάχιστοι απ’ όσους υιοθετούν αυτή τη γραμμή δείχνουν να συνειδητοποιούν ότι το να κατηγορεί κάποιος τον Μαρξ για ολοκληρωτισμό ισοδυναμεί με το να κατηγορεί την ίδια τη δυτική παράδοση ότι αναπόφευκτα καταλήγει σε αυτό το τερατούργημα της νέας μορφής διακυβέρνησης. Όποιος αγγίζει τον Μαρξ, αγγίζει την παράδοση της δυτικής σκέψης. […]
Νομίζω πως μπορεί να καταδειχθεί ότι η γραμμή από τον Αριστοτέλη στον Μαρξ παρουσιάζει λιγότερες και όχι τόσο σημαντικές ρωγμές απ’ ό,τι από τον Μαρξ στον Στάλιν».
Χάνα Άρεντ
