Félix Fénéon
Ιστορίες σε τρεις γραμμές
Εισαγωγή-Μετάφραση: Βίκυ Λιακοπούλου
Συγγραφέας, δημοσιογράφος, κριτικός τέχνης, εκδότης βιβλίων και περιοδικών, διευθυντής σημαντικών γκαλερί, αναρχικός, ακτιβιστής, «τρομοκράτης», μεταφραστής, επιμελητής εκδόσεων, δανδής, στυλίστας, μοντερνιστής, συλλέκτης, αβάν-γκαρντ, αντισυμβατικός. Ο πολυσχιδής και μυστηριώδης Φελίξ Φενεόν υπήρξε μια μυθιστορηματική προσωπικότητα που συνέβαλε καθοριστικά στην ανάδειξη των πρωτοποριακών καλλιτεχνικών ρευμάτων της εποχής του. Από τον Ζορζ Σερά, τον Πολ Σινιάκ και τον Ανρί Ματίς μέχρι τις εκδόσεις του Μπωντλαίρ, του Ρεμπώ και του Τζέιμς Τζόις, ο Φενεόν αποτέλεσε για δεκαετίες τον αόρατο ενορχηστρωτή, τη φαιά εξοχότητα των ανατρεπτικών κύκλων της τέχνης, της λογοτεχνίας και της πολιτικής στη Γαλλία της εποχής του fin de siècle.
Οι Ιστορίες σε τρεις γραμμές είναι ο τίτλος της ομώνυμης στήλης που διατηρούσε ανώνυμα ο Φελίξ Φενεόν στην παριζιάνικη εφημερίδα Le Matin από τον Μάρτη έως τον Νοέμβρη του 1906. Το περιεχόμενό του είναι μια στήλη faits-divers, ένα από τα νέα γραμματειακά είδη που προέκυψαν από τον συνδυασμό των προδιαγραφών που θέτει ο ημερήσιος Τύπος και η λογοτεχνική παράδοση, ένα διακειμενικό παιχνίδι μεταξύ της επικαιρότητας και της ερμηνείας της. Με μια δαιμόνια στυλιστικά έκφραση ειρωνείας, σκληρότητας και θυμού, δραματικής έντασης και φλεγματικού χιούμορ, ο Φενεόν μάς παραθέτει σε μικρή φόρμα αληθινές ιστορίες καθημερινής τρέλας –φόνους, αυτοκτονίες, πάσης φύσεως δυστυχήματα, βομβιστικές ενέργειες, συζυγικές υποθέσεις κακοποίησης, απεργίες και πολλά ακόμη–, συγκροτώντας έτσι ένα είδος παράξενης και μοναδικής τέχνης με την αρτιότητα της γλώσσας που χαρακτηρίζει το χαϊκού και την αμεσότητα που αντανακλά ένα φωτογραφικό στιγμιότυπο.
«Ο Fénéon ήξερε πώς να διαμορφώνει μια πρόταση, πώς αυτή να αναπνέει μέσα σε τρεις γραμμές, να καθυστερεί μια βασική πληροφορία, να εισάγει ένα ιδιόμορφο επίθετο, να κρατά το απαραίτητο ρήμα μέχρι το τέλος».
Julian Barnes
«Οι ειδήσεις σε τρεις γραμμές του Φενεόν, που θεωρούνται ένα ενιαίο έργο, αντιπροσωπεύουν ένα μέχρι σήμερα παραγνωρισμένο ορόσημο στην ιστορία του μοντερνισμού. Είναι τα ποιήματα και τα μυθιστορήματα που έτσι κι αλλιώς ποτέ δεν έγραψε ή τουλάχιστον ποτέ δεν εξέδωσε ή έστω δεν διαφύλαξε κάπου. Υπό τη μορφή μινιατούρας, οι ειδήσεις σε τρεις γραμμές αναδεικνύουν τη φυσική κλίση του συγγραφέα στο επιγραμματικό ύφος, μια θαυμαστή ικανότητα να αιχμαλωτίζει τη χρονική στιγμή, μια αιχμηρή ακρίβεια της γλώσσας, μια υπέρμετρα καυστική αίσθηση του χιούμορ, μια υπολογισμένη αυθάδεια που έχει απώτερους σκοπούς, την τρυφερότητα και τη σκληρότητά του, τη συμπυκνωμένη οργή του. Αυτό το μικρό βιβλιαράκι θα μπορούσε να θεωρηθεί η Ανθρώπινη Κωμωδία του Φελίξ Φενόν».
Luc Sante
