Σταυρούλα Ματζώρου – Χορεύοντας με τις μνήμες του εμφυλίου

Ενα βιβλίο με υποδέχτηκε στο γραφείο μου σίγουρο πως η παρουσία του θα με συγκινήσει. «Ο χορός και ο εμφύλιος», του Γιώργου Σταματόπουλου (εκδ. Ερμα). Και το κατάφερε από την πρώτη λευκή, για άλλους, σελίδα του, με την αφιέρωση του συγγραφέα, στην οποία άλλωστε έδινε και το σύνθημα για χορευτικές αναζητήσεις στους λειμώνες της ανάγνωσης: «…Ω, τα άνθη του παρελθόντος, αλλά και του ορχηστικού μέλλοντος».

Η ανάγνωση των βιβλίων και των κειμένων του Σταματόπουλου είναι μια πρόκληση μάθησης, αναζήτησης, γνώσης αλλά και διαφωνίας – ευτυχώς.

Εναυσμα γι’ αυτό το βιβλίο, η επίσκεψη του συγγραφέα στον γενέθλιο τόπο, στα βουνά (του), όπου «από την ξηρή αύρα τους ανακαθαίρεσαι, εξαγνίζεσαι πιθανώς, σου δίνεται τέλος πάντων η ευκαιρία, εάν είσαι προετοιμασμένος γι’ αυτό, να επαναστοχαστείς, να αφεθείς σ’ αυτή τη μαγεία, να ερωτοτροπήσεις με τη νοσταλγία και την ιστορία, να μιλήσεις [με] τη σιωπή, να ακούσεις γλυκούς ήχους, ν’ αγγίξεις τη γη, να θωπευτείς από την ξηρότητα και τη δύναμη των ανέμων. Να δεις καθαρά την παρανόηση που έχει καταλάβει τις πόλεις και την πολιτεία, να βιώσεις την ερημία και τη θλίψη της ελληνίδας επαρχίας, μακριά από ματαιόδοξους μικροεξουσιαστές και άγονες αντιπαραθέσεις στην πολιτική (sic) και πολιτισμική (sic) ζωή της χώρας. Σου παρέχουν τη δυνατότητα τα βουνά να σμίξεις με τα έγκατα και χαρούμενος να ψαύσεις την “ύλη” τους [την τρικυμία τους] κοιτάζοντας πίσω σου – στην καταγωγή».

Κι εκεί ψηλά, στο σκαρφαλωμένο καφενείο, θες οι αναμνήσεις που χρωματίζονταν έντονα από τις αφηγήσεις των γερόντων, θες τα βουνά που «τα σέρνεις μαζί σου [και το φως και τα σκοτάδια τους]» όπου βρεθείς, άρχισαν να γεμίζουν οι σελίδες. Η γραφή υπέροχη, με βαθιά γνώση, νοσταλγική και πραγματολογική, επικριτική και ερωτική, χορευτική αλλά και βαθιά ριζωμένη… Ο συγγραφέας πονάει, αναζητά ένα μεγάλο έργο «που να μην είναι αυτό πόλεμος», κρίνει κι επικρίνει, στοχάζεται και προ(σ)καλεί. Πατάει γερά και σταθερά στη γνώση, βαθύς γνώστης της βαριάς μα και αμύθητου πλούτου ελληνικής γραμματείας. Κι εκεί, στην καταβύθιση της υπαρξιακής άπνοιας, ξαφνικά φυσάει τρελό αεράκι με ξεκαρδιστικές ιστορίες, όπου νιάτα και σύμβολα διεκδικούν την ύπαρξή τους, οι «ντροπές» του φύλου αρνούνται να υποταχθούν σε… έκτακτες συνθήκες.

Ενα βιβλίο που πετυχαίνει απολύτως τον στόχο του. Να κάνει τον αναγνώστη να προβληματιστεί, να νιώσει πίκρα, να ορθώσει τα «γιατί», να αναμετρηθεί αλλά και να γελάσει μέχρι δακρύων – αυτή είναι η ζωή και περιγράφεται με ακρίβεια και… πνεύματα (πολυτονικό).

Καλέ μου, φίλε Γιώργο, καλοτάξιδο.