Ντόρα Αρκουλή
Ένα Τορκί Μπαρ, αίνιγμα για λύση
Υπάρχει κάποιο μπαρ, αίνιγμα για λύση, που θα έλεγε και ο Στέλιος Σαλβαδόρ. Είναι το «Τορκί Μπαρ» του Νίκου Βεργέτη, των εκδόσεων Έρμα, αυτή τη φορά, που με θέλγει, στο ξόδεμα του καλοκαιριού, σε κάποια παραλία της Αττικής.
Από τα Χάιλαντς στην Κορνουάλη και από τα Εξάρχεια, στην Κυψέλη και τη Νέα Σμύρνη, κάμποσες ιστορίες δρόμος. Κεντρικοί ήρωες και αντιήρωες: ο Άρης, ο Αργύρης, ο Ζορό και οι Σκωτσέζοι Γκάρι Κέλι και Τζιμι ΜακΝίκολ. Αρκετοί επίσης είναι και οι δευτερεύοντες χαρακτήρες, που αποκαλύπτονται σ’ εμάς συνήθως μετά τον θάνατό τους ενώ ταυτόχρονα μια υποθετική εκδοχή τους αναβιώνει παρουσία μας, όχι χωρίς κόστος. Με οδηγό τη σταδιακή κλιμάκωση της πλοκής, οι ήρωες του έργου πλαισιώνουν τις βασικές θεματικές περί έρωτα, ζωής, θανάτου, νεύρωσης, πάθους, απώλειας και περιπέτειας. Μεταξύ άλλων, οι ζωές των ηρώων διασταυρώνονται σε ένα ταξίδι ποδοσφαιρικών επάλξεων, όπου μικροί ένδοξοι φτωχοδιάβολοι σαν την Τορκί Γιουνάιτεντ ή τον Πανιώνιο χαροπαλεύουν και κάποτε πετυχαίνουν το ακατόρθωτο! -έστω από γκέλα του αντιπάλου- καθώς μυθικές μπασκετικές προσωπικότητες σαν τον Φάνη Χριστοδούλου, τον Τζούροβιτς, τον Χάντσον, τον Δενδρινό κ.α. φιγουράρουν στο πέταλο της Πανιώνιας πλατείας ως μάρτυρες ιστορικών και καταλυτικών στιγμών της μυθιστορηματικής αφήγησης.
Τεχνηέντως ο συγγραφέας, με τη σφιχτή πλοκή του, αναδεικνύει τη δράση αφήνοντας ταυτόχρονα χώρο για τις αναγκαίες παύσεις και ανάσες προς χρήση της φαντασιακής κατανάλωσης του αναγνώστη. Η σπονδυλωτή αφήγηση οδηγεί τον αναγνώστη από την πρόσληψη της αυτοτέλειας των ιστοριών στη διυποκειμενική σύνδεση και διαπλοκή των ηρώων και των όσων εκτυλίσσονται. Η εναλλαγή στο χωροχρόνο συνθέτει τους λογοτεχνικούς χαρακτήρες μέσω της σύζευξης του παρόντος με το παρελθόν τους, κάνοντάς τους οικείους κι αναγνωρίσιμους, χωρίς αυτό να χάνει κάτι από το μυστήριο που προμηνύει το κουβάρι της πλοκής καθώς ξετυλίγεται. Στην άκρη του νήματος; Μια δολοφονία. Που υπαινικτικά προοικονομεί ότι λίγο πριν το δεύτερο μισό… θα χρειαστείς ένα καλό ποτό για συντροφιά.
Συγκινητικό, σαρκαστικό, ενίοτε σκοτεινό, αγωνιώδες, υπαινικτικό, σκωπτικό, με υποδόριο λεπτό χιούμορ, ψυχογραφικό μυθιστόρημα. Ήρωες κυνικοί, ωμοί αλλά και ρομαντικοί που επιθυμούν να ζήσουν πριν πεθάνουν. Ένας φόρος τιμής σε φίλους, συνοδοιπόρους και γλυκιές συμμορίες. Σε όλες τις υπάρξεις που εμπνέονται από τη συνύπαρξη καθώς βρίσκουν την αυθυπαρξία μάλλον βαρετή και υπερτιμημένη. Το κάδρο συμπληρώνουν γκαραζιέρικες, ροκ, πανκ, φολκ και μπλουζ παραπομπές, που σαν ταιριαστά ηχοχρώματα συνοδεύουν από κοινού ήρωες και αναγνώστη σε ένα ταξίδι μνήμης, μυστηρίου, αλήθειας και αναστοχασμού.
Και σε αυτό το μυθιστορηματικό του εγχείρημα, όπως και στο Χόλι Μάουντεν, ο συγγραφέας φαίνεται να αρνείται πεισματικά να χαριστεί στους ήρωές τους. Μια απελευθερωτική, απενοχοποιημένη, συμπονετική και στακάτη αλήθεια διαπνέει το έργο του, σε πείσμα της όποιας τάσης των ηρώων να κρυφτούν πίσω απ’ το δάχτυλό τους. Μια αλήθεια που σε παρασύρει -χωρίς ωστόσο να έχει τέτοιο σκοπό- να συντονιστείς με τις αναμοχλεύεις της δικιάς σου διαβολεμένης ρομαντικής ψυχής που ψάχνει συνοχή μες τις ασυνέχειες και τις ρωγμές της διαδρομής της:
Όλοι έχουμε ένα, τουλάχιστον, Τορκί Μπαρ. Αδιασάλευτο, αλησμόνητο, έτοιμο να ανοίξει τις πόρτες του και να υποδεχτεί την παλλόμενη στο έρεβός της, άγρυπνη ψυχή, όταν το χρειαστεί. Το δικό μου λέγεται ‘Μαντζάτο’. Λίγο πριν το σφράγισμά του, κάτω από τον Γιαννιώτικο ουρανό, έκλεισε μέσα του όλα όσα πρωτόγνωρα μού συνυφάνθηκαν στο μπαρ και πέριξ αυτού. Απ΄ τις χαραμάδες του, παρασυρμένη από τη συγγραφική μουσικότητα του Νίκου Βεργέτη και το αέναο παιχνίδισμα στο χωροχρονικό μπρος – πίσω του μυθιστορήματος, βλέπω τον νεότερο εαυτό μου να βυθίζεται στους ήχους των Διάφανων Κρίνων, live, και να ονειρεύεται κάποιες από τις ιστορίες που θ’ ακολουθήσουν, και κάποιες που δεν θ’ ακολουθήσουν. Γιατί μερικές φορές η μαγεία αρχίζει μέσα σε ένα Μπαρ – ‘’Βάλτε να πιούμε’’, ‘’καπνός κι αφρός το γέλιο μας κι εμείς που τραγουδούμε’’.
Καλοτάξιδο Τορκί Μπαρ, Νίκο Βεργέτη.
Πηγή: i.porta.gr (29/8/2021)